Kış mevsimi geldiğinde pazar, market, manav tezgahında yerini alan ve sağlığa olan faydalarıyla bol tol tüketilmesi önerilen turp, güçlü bir antioksidan ve vitamin kaynağı. Sofralarınızda sık yer vermeniz gereken sebzelerin başında gelen bu sebzenin yaprağı da kendi gibi şifa deposu.
Her mevsim sofranızda yer alabilecek olan turp, yaz, kış ve sonbahar turpu olarak üç çeşittir. Ülkemizde genelde renklere göre çeşitlendirilmekte olup, en bilinenleri kırmızı ve siyah turptur. İçerdiği organik asitler nedeniyle keskin bir tada sahiptir.Bütün turp çeşitleri, antioksidan olarak bilinen flavonoidlerden zengindir. Karaciğer ve safra sağlığı açısından siyah turpu, antioksidan içeriği açısından kırmızı turpu tercih edilebilir.Yenilebilen bir sebze kökü olan turp, brokoli ve karnabaharın da yer aldığı Brassicaceae ailesinden gelmektedir. Kırmızı turp ve siyah turp ülkemizde en sık tüketilen türleridir. Bunların dışında mor, sarı, pembe ve beyaz gibi pek çok turp türü bulunur.Sağlığa pek çok faydası bulunan turp 2 bin 500 yıl önce Eski Yunanlılar ve Romalılar tarafından hem bir besin maddesi olarak hem de tıbbi amaçlar için kullanılırdı. Ayurveda ve Geleneksel Çin Tıbbında turp ateş, boğaz ağrısı, safra hastalıkları ve enfeksiyon gibi sağlık sorunlarının tedavisinde kullanılırdı.10 küçük boy kırmızı turp rendesi (1 kâse) tükettiğinizde sadece 12 kalori alır, günlük posa ihtiyacınızın %25’ini karşılamış olursunuz.Turp, yüksek oranda potasyum içerir. Potasyum, kalp kası dâhil kasların düzgün çalışması için gerekli bir mineraldir. Vücuda yeteri miktarda potasyum alımı, yüksek tansiyona karşı koruyucu özellik taşımaktadır.Turpun içerisinde yüksek düzeyde folat bulunması, turpu diğer sebzelerden ayrıcalıklı kılmaktadır. Folat vücudumuzdaki genetik kodlanmaların (DNA’nın) onarımında kullanılmaktadır. 1 kâse turp salatası tükettiğinizde günlük folat ihtiyacınızın % 7’sini karşılarsınız.Kalsiyum mineralinin en iyi bitkisel kaynaklarından olan turp, özellikle menopoz dönemindeki kadınlara önerilmektedir. Ayrıca kemik erimesine karşı olumlu etkileri bilimsel çalışmalar ile desteklenmiştir. Turp yaprakları da turp kadar iyi bir kalsiyum kaynağıdır.Bağışıklık sisteminin düzgün çalışmasında görevli olan C vitamini, turpta yüksek oranda bulunmaktadır. Gün içerisinde 1 kâse turp salatası tüketilmesi günlük C vitamini ihtiyacımızın %40’ını karşılamaktadır.Kan kolesterolünün düşürülmesinde etkin madde olan fitosterol, 100 gram turpta 9 mg bulunmaktadır.İçerdiği antioksidan bileşikler ile kansere karşı koruma sağlamaya yardımcı olur.
İçerdiği kükürtlü bileşikler sayesinde safra akışını hızlandırır. Kükürtlü birleşiklerin, karaciğer sağlığını koruduğu bilinmektedir.
Safra salgısı üzerindeki olumlu etkisi ile sindirimi kolaylaştırır.
İdrara çıkışı hafif dereceli hızlandırır, ödem çözücü etki gösterir.
Düşük glisemik indeksli (kan şekerini yavaş yükselten) ve yüksek posalı olduğu için şeker hastalarının rahatlıkla tüketebileceği bir sebzedir.
Lif içeriği yüksek olduğu ve fitosterol içerdiği için kan kolesterolünü azaltıcı etki gösterir.
Lif içeriği ve içerdiği glukosinolat birleşikleri ile kalın barsak kanseri başta olmak üzere, kansere karşı koruma sağladığı düşünülmektedir.
Düşük kalorili olduğu için diyet yapanlar için uygundur.Turp yaprağı; beta-karoten, C vitamini, E vitamini, B6 vitamini, B9 vitamini (folat) ile kalsiyum minerali açısından iyi bir kaynaktır. İçeriğindeki beta-karoten sayesinde göz ve akciğer sağlığının korunmasına yardımcı olur. C vitamininden zengin bir kaynak olması nedeniyle, bağışıklık sisteminin güçlenmesine yardımcıdır. Ayrıca yaşlanmayı yavaşlatıcı etkisi bulunmaktadır. E vitamini içeriği ile yaşa bağlı oluşan metal performans (hafıza) düşme hızını yavaşlatmaya yardımcı olur.TURP YAPRAKLARINI NASIL TÜKETEBİLİRSİNİZ?
Çorbalara ilave ederek
Ispanak yemeği gibi pişirerek
Salatalara ilave ederek
İçerdiği kükürtlü birleşikler nedeniyle gaz yapıcı özelliği vardır. Aşırı tüketilmesi sonucunda barsakları hızlandırıcı etki yaparak ishale sebep olabilir.Turp yüksek oranda oksalat içerir. Oksalatlar, vücuttan demir ve kalsiyum gibi değerli minerallerin atılmasına yol açar. Yüksek oranda turp tüketimi, mineral kaybına neden olarak yarar yerine zarar getirir.
Böbreklerinden kalsiyum-oksalat kumu dökenler
İshal geçirmekte olan kişiler ve gaz sancısı çeken kişiler
Mutsuz barsak sendromu olan kişiler
Bu makale sadece genel bilgi verme amacıyla yazılmıştır ve doktor tavsiyesi olarak ele alınmaması gerekir.
