Ceren GümüÅel 23 yaÅında. Samsun 19 Mayıs Ãniversitesi Tıp Fakültesi son sınıf öÄrencisi. YaklaÅık iki yıldır TUSâa (Tıpta Uzmanlık Sınavı) hazırlanıyor. Bunun için dershaneye de gidiyor. Sınav tarihi 2016 Eylül.
Tıp GümüÅelâin tek tercihiydi. Ãniversite sınavında puanı tutsa dahi baÅka bir seçenek düÅünmedi. Hayalindeki meslek cerrah olmaktı.
Ancak tıp eÄitiminin sonlarına doÄru bu hayalinden kopmaya baÅladı. Artık cerrahi düÅünmüyor. Onu baÅladıÄı noktadan uzaklaÅtıran, hekime yönelik artan Åiddet olayları, performans sistemi ve doktorlar hakkında açılan tazminat davalarıâ¦
âCerrahların çalıÅma Åartları çok aÄır. AldıÄı para da buna denk deÄil. Doktorların az bir kısmı hak ettiÄi parayı kazanıyor. Son birkaç yıldır hastayla haÅır neÅir olunan bölümlerde âÅiddetâ diye bir Åey var. Samsunâda GöÄüs Hastalıkları Hastanesiânde hocamızı vurdular. Ãok iyi bir cerrah ve hocaydı. Acı yaÅadık, iÅ bırakma eylemi yaptık Samsunâda bir gün boyunca. Hastalar buna bile çok sinirlendi. Ä°nsanlar baÅları sıkıÅınca doktora koÅuyorlar ama canları sıkılınca da doktoru dövüp öldürüyorlar. Bu kaçıncı?â
GeleceÄin hekim adayı Ceren GümüÅel, TUSâta tercihini iÅte bu kaygılar doÄrultusunda yapacak:
“Biz hayat kurtarmak için oradayız. Ama ‘Allah eÅittir doktor’ deÄil. Biz can alıp can veremeyiz, biz elimizden geleni yaparız ama bir noktadan sonra iÅ bizden çıkıyor. âOnun ölümüne sen sebep oldunâ diye saldırılıyor. Hekimin iÅini yapmasına da engel bu ruh hali. Hasta yakınlarından korkmaya baÅlıyorsunuz. Veriminizi etkiliyor bu. ‘Birileri benim üzerime yürür mü?’ Ben bunu düÅünüyorum artık. Meslekten soÄumanıza yol açıyor bunlar. Hekim olacak arkadaÅlarım ‘nöbeti fazla, hayati tehlikesi fazla, ben cerrahiyi seçmeyeyimâ diyor. Dermatoloji seçiyor. Kimsenin hayatına zarar verme ihtimaliniz yok. Lokal tedavi üzerinden yürüyor. Kafam rahat olsun mantıÄı iÅliyor. Ama kadın doÄum ve cerrahide bu yok. Gecenin köründe yataÄınızdan uyandırıp hastaneye çaÄırıyorlar.â
Ceren GümüÅel henüz belli branÅta karar kılmıŠdeÄil. TUSâta alacaÄı puana göre kararını verecek. Ama neleri seçmeyeceÄi belli.
Onun gibi yüzlerce doktor var. Bu yıl sınava giren hekim adayları genel cerrahi ve kadın doÄumdan uzak durdu.Â
Nisan 2015 TUS’ta ilk 100’e girenlerin hiçbiri kadın doÄum seçmedi.
SaÄlık politikalarının etkisi
SaÄlık çalıÅanlarının yakından takip ettiÄi internet sitesi Medimagazin Genel Yayın Yönetmeni Dr. Ä°brahim Ersoy, doktorların branÅ seçimindeki deÄiÅimin son altı, yedi yıldır dikkat çekici boyutta olduÄunu ifade ediyor. Ersoyâa göre bunların altında yatan neden de saÄlık politikaları.
Ersoy: SaÄlık politikalarında ciddi düzenlemeler gerekmekte. Hekimlere hak ettiÄi, emeklerinin karÅılıÄı verilmelidir.
âMevcut saÄlık politikaları hekime haddinden fazla iÅ yükü yüklemekte, hekimlerin emeÄini gasp etmekte, performans sistemi adı altında hekimleri birbirleri ile kıyasıya yarıÅtırmakta, hekime hak ettiÄini vermemektedir. Hekimlerin emeklilik aylıkları dahi, verilen onca emek özveri ve sadece eÄitim için harcanan onca yıl ile dalga geçer gibi bugün yoksulluk sınırının altındadır. Bu Åekilde devam ettiÄi sürece ve yaÅanan saÄlıkta Åiddet olayları da kesilmediÄi sürece artık tıp fakültesi yani doktorluk da popüler meslek olmaktan çıkmaya baÅlayacaktır. SaÄlık politikalarında ciddi düzenlemeler gerekmektedir.â
Yeni dönemin gözde branÅları yataklı hizmeti olmayan branÅlar. Yani daha az uÄraÅtırıcı olanlar radyoloji, mikrobiyoloji ve biyo-kimya.
Sıkıntı kapıda
Hekim adaylarının genel cerrahi ve kadın doÄum bölümlerini tercih etmemesi gelecekte ciddi bir sıkıntıya da iÅaret. BaÅarılı öÄrencilerin çoÄu, hastayla bire bir iliÅkisi olmayan, diÄer bir ifadeyle hayati önemi haiz branÅlarda görev almak istemiyor.
Ä°stanbul Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı ÃÄretim Ãyesi Prof. Ahmet DinççaÄâa göre ileride baÅarılı cerrah bulmak zorlaÅacak.Â
âDoktorlar kendini pasif korumaya aldı. Devlet hastanelerinde kimse büyük ameliyat yapmak istemiyor. Acile gidin bakın, diÄer hastanelerde berbat edilmiÅ hastalar yatıyor, biz düzeltiyoruz. Birkaç sene içinde doktor bulamayacaksınız. Biz son örnekleriz. Bizden sonrakiler tamamen daÄıldı. Mumla doktor arayacaksınız. Bırak tedavi etmesini, sakat bırakmasın diye arayacaksınız. Halkın bundan haberi yok. Ne zaman büyük hastalık geliyor baÅına, o zaman doktor olmadıÄını anlıyor, baÅını duvara çarpıyor. Ama iÅ iÅten geçiyor.â
Profesör DinççaÄ cerrahinin zor bir branÅ olduÄunu ve gençlerin de bu bilinçle hareket ettiÄini ifade ediyor.
âGenel cerrahi ve kadın doÄumda iki günde, üç günde bir nöbet tutulur. Sabahlara kadar uyumadan. BranŠçok zor; yetiÅmesi de, devam etmesi de. Aile hayatı olmaz doÄru dürüst. Ne kendine ne ailene bakabilirsin. Birini tercih etmen lazım. Cerrahinin parası da az. Ama meÅakkati, dayak yeme, öldürülme riski fazla. Genelde kavgalar cerrahi branÅlarda çıkar. Gençler de uyandı, âNasıl olsa iyi para kazanamayacaÄım, niye kendimi zor branÅlarda hırpalayayımâ diye düÅünüyor. Biyokimyaya giriyor. Tüplerde gelen kanlara bakıyor ve cerrahlardan daha fazla kazanıyor.â
Bu yıl TUSâta ilk yüze giren hekimlerin hiçbiri kadın doÄumu seçmedi. Kadın doÄum uzmanı Alper Mumcu da kendi dalındaki durumu Åu Åekilde özetliyor:
âEn parlak, en baÅarılı öÄrenciler artık bu büyük branÅları tercih etmiyor. Sonlara kalıyor. Hiçbir yere giremeyenler kadın doÄuma giriyor. Ä°leride akademik düzeyde nasıl bulacaklar. Sadece adı olup kendisi olmayan çok üniversite var. Hoca yok, hasta yok. Neyi nasıl öÄrenecekler, ileride, gerçekten 20 yıl sonra kadın doÄum problemi yaÅanabilir gibi geliyor. Bizim çocuklarımızı kim doÄurtacak?â
Bugün malpraktis yüzünden hekimlere açılan tazminat davalarında en fazla Åikâyet kadın doÄum branÅına yönelik. Kadın doÄumu, acil servis ve genel cerrahi takip ediyor. Åiddet de yine bu branÅlarda cereyan ediyor. En fazla da eÄitim ve araÅtırma hastanelerinde.Â
Kaynak: Al Jazeera