Cerrahi ve Sterilizasyon Hemşireleri Derneği ve Kartal Dr. Lütfi Kırdar Eğitim Araştırma Hastanesi iş birliği ile düzenlenen ‘’Cerrahi’de Güvenli Yolculuk Temalı’’ Kartal Cerrahi ve Sterilizasyon Hemşireliği Sempozyumu’nda cerrahide güncel gelişmeler konuşuldu. Cerrahi ve Sterilizasyon Hemşireleri Derneği Başkanı Muhdedir Caner, yaptığı açılış konuşmasında Cerrahi ve Sterilizasyon Hemşireliği’nde etkili ve kalıcı eğitim programları düzenleyerek sahadaki açıkları gidermeyi hedeflediklerini vurguladı.
Caner, Merkezi Sterilizasyon Ünitesi(MSÜ) Mimari Yapısı ve Havalandırma Standartları başlıklı konuşmasında, MSÜ’lerin gelişmiş ülkelerde 1960’lı yıllardan daha eski dönemlerde kurulduklarını, Türkiye’de ise son 10 yılda ancak gündeme gelebildiğini söyledi. Caner, MSÜ’lerin mimari yapısı ile ilgili şu bilgileri verdi:
“MSÜ’lerin ameliyathane, çamaşırhane, terzihane ve teknik hizmet sunum alanlarına yakın olması çok önemlidir. Kuruluşlarında su, havalandırma, aydınlatma, araç ve insan trafiği dikkate alınmalıdır. Üniteye hizmet veren bu mühendislik yapıları enfeksiyon kaynağı olmamalı ve bulaşı önleyecek tarzda tesis edilmelidir. Bu ünitelerde hizmetin 24 saat süreyle kesintisiz olacağı unutulmamalı ve tecrübeli mimar ve mühendislerin yanısıra mikrobiyoloji uzmanı hekimler, hemşireler ve teknisyenler de kuruluş sürecine dâhil edilmelidir.”
Dikey hava akımlı ameliyat odalarında enfeksiyon riski daha fazla
Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Mesut Yılmaz, ameliyathane odasında enfeksiyonla ilgili doğru bilinen yanlışlara değindi. Yılmaz, ameliyathanelerdeki uygulamaların çoğunun bilimsel kanıtlardan uzak ritüellerden oluştuğunu söyledi ve şöyle devam etti: “Protez / implant ameliyatları için laminer hava akımlı odalar, inanıldığı kadar gerekli olmayabilir. Almanya ve Yeni Zelanda’da son yıllarda yapılan çalışmalar, laminer hava akımlı ameliyat odalarında yapılan ameliyatlarda enfeksiyonların, standart havalandırılan ameliyat odalarında yapılan ameliyatlara göre daha yüksek olabildiğini gösteriyor.”
Ameliyat odalarında sık sık kapı açılması ve müzik dinlemek sorun olabilir
Kapısı ameliyat sırasında sık sık açılan ameliyat odalarının cerrahi alan enfeksiyon riskinin daha yüksek olduğuna dikkat çeken Yılmaz, ameliyathanelerdeki kapıların çoğunlukla gereksiz bir nedenle açıldığını ifade etti. Yılmaz, ameliyat odasındaki müzik gibi gürültü yapan durumların iletişim kazalarına neden olabileceğini ve enfeksiyon riskini ortaya çıkarabildiğini söyledi.
“Harcamalardan 270 milyar TL tasarruf sağlanabilir”
Araştırmacı Toplum Sağlığı’ndan Mesut Ergün, hastane enfeksiyonlarına karşı geliştirdikleri Temiz Işık LED Teknolojisini anlattığı konuşmasında, tasarım ve patenti Türkiye’de olan bu teknolojiyle devlet harcamalarından 270 milyar TL tasarruf sağlanabileceğini söyledi.
UV(c-b-a) içermeyen temiz ışık teknolojisinin 10 yıl süren bilimsel çalışmalar sonucunda üretildiği bilgisini veren Ergün, bu ışıklarla aydınlatma yapılan ortamda dirençli patojen mikroorganizmaların 15’nci dakikada yüzde 98 oranla yok edilebildiğini ifade etti. Kamu binalarında tasarruf amaçlı flüoresanların yerine LED teknolojisi kullanımının yaygınlaştığına dikkat çeken Ergün, bu teknolojinin hastanelerde yaygınlaşmasıyla enfeksiyon kaynaklı harcama kalemlerinin önemli oranda azaltılabileceğini aktardı.
“Cerrahide yabancı cisim unutulması, hekimlerin korkulu rüyası…”
Uzman Canan Türkmen Açıkgöz ise cerrahi işlemlerde yabancı cisim unutulmasının önlenmesi için alınabilecek önlemleri anlattı. Sağlık çalışanlarının, yasalar karşısında kendilerini korumaları için hata alanlarını bilmelerinin önemli olduğunu dile getiren Türkmen, yabancı cisim unutulmasının nadir görülen fakat cerrahlar için korkulu bir rüya haline gelen bir durum olduğunu söyledi. Gazlı bez, tampon, ped, iğne ve forseps gibi tıbbi araçların cerrahide hasta için en sık unutulan yabancı cisimler olduğunu ifade eden Açıkgöz, operasyonun süresi ve zorluğu, yoğun kan kaybı, acil operasyonlar, ameliyat sırasında planlanmamış prosedür değişiklikleri, vücut kitle indeksinin yüksek oluşu, yoğun çalışma temposu ve ekip içi iletişim eksikliği gibi nedenlerle yabancı cisim unutulma riskinin artabildiğini söyledi.
Türkmen, yabancı cisim unutulmamasına karşı alınabilecek önlemleri şöyle sıraladı:
- Operasyon sırasında sadece tampon ve cerrahi gaz bezi sayımıyla yetinilmeyip cerrahi setlerin de eksiksiz olduğundan emin olunmalıdır. Sayım eksik çıkıyorsa ekip uyarılarak skopi çekilmesi sağlanmalı ve eksik malzeme bulunduktan sonra ameliyat sonlandırılmalıdır,
- Ekip içi iletişim iyi olmalıdır,
- Multidisipliner bir ekip çalışması gerçekleştirilmelidir,
- Radyolojik doğrulama teknikleri kullanılmalıdır,
- Yardımcı araçların (sayım kapları, sayma işlemini destekleyen teknolojiler) kullanılması ameliyathanelerde yabancı cisim unutulmasının önlenmesi için geliştirilen diğer yaygın uygulamalardandır.
