Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, corona virüs vakalarındaki azalıÅın bir noktada durduÄunu, bunda süper bulaÅtırıcıların büyük rol oynadıÄını söyledi. Prof. Dr. Ceyhan, “Tabi süper bulaÅtırıcının kim olduÄunu bilemiyoruz; ama riski artırabilecek meslekler var. SaÄlık personeli, giÅe ve danıÅman memurları, kasiyerler, kuaför-berberler, uçaklardaki kabin memurları, Åoförler gibi. Bunları tarayarak, bu kiÅileri mümkün olduÄu kadar yakalamaya çalıÅılmalı. Yüzde 50 yakalarsanız yüzde 50 etki eder. Ãok az bir kısmı süper bulaÅtırıcı” dedi.
Hacettepe Ãniversitesi Tıp Fakültesi Ãocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı BaÅkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, mayıs ayında yapılan tahminlerde salgının yaz aylarında biteceÄi öngörülerinin olduÄunu hatırlattı.
Ceyhan, “Bazı yanlıŠöngörüler vardı. Bunlardan bir tanesi belirtisiz vakaların bulaÅı ne oranda devam ettireceÄi tahmin edilemedi. Ben hep ’10 katı’ diyordum, böyle belirtisi olmayan vaka var. Bu fazla bulunuyordu, önemsenmiyordu. Ama gördük ki siz vakaları izole edip onların temaslılarını da bulup izole ettiÄinizde de bu belirtisiz kiÅiler bulaÅtırmaya devam ettiriyor. Belli bir sayının altına inmenizi önlüyor” diye konuÅtu.
‘HER ÃLKE BÄ°R YERLERDE TAKILDI’
Prof. Dr. Ceyhan, ikinci yanlıŠöngörünün ise sıcak havanın bulaÅı bitireceÄi yönünde olduÄunu belirterek, “Bundan hem vatandaÅlar hem de hükümetler etkilendi. Yazın normalleÅeceÄini düÅündüler. Ãngörülemeyen bir Åey vardı; pandeminin mevsimi olmaz. Ãünkü bir insandan çıkıp saniyeler içinde baÅka bir insana bulaÅıyor virüs. Bu da yazın baÅlarında hemen hemen dünyadaki bütün ülkelerin normalleÅme çabalarına yansıdı. Bir taraftan da ekonomik güçlükler ülkeleri, tedbirleri hızla kaldırmaya yönlendirdi. Gördük ki her ülke bir yerlerde takıldı. Kimi 300-400’lerde takıldı, kimi bizim gibi 1000’ler civarında takıldı. Åimdi ondan aÅaÄı indiremiyoruz” dedi.
‘SÃPER BULAÅTIRICILAR BU DÃNEMDE ÃOK ÃNEMLÄ°’
Prof. Dr. Ceyhan, süper bulaÅtırıcıların bu dönemde çok önemli olduÄunu dile getirerek, “Siz vakaları azaltıyorsunuz, bir noktada duruyor. Orada iÅte süper bulaÅtırıcılar büyük rol oynuyor. Tabi süper bulaÅtırıcının kim olduÄunu bilemiyoruz; ama bunların olabileceÄi ve riski artırabileceÄi meslekler var. SaÄlık personeli, giÅe ve danıÅman memurları, kasiyerler, kuaför, berberler, uçaklardaki kabin memurları, Åoförler gibi. Bunları tarayarak, bu kiÅileri mümkün olduÄu kadar yakalamaya çalıÅılmalı. Yüzde 50 yakalarsanız yüzde 50 etki eder. Ãok az bir kısmı süper bulaÅtırıcı. Bazı özellikleri var; bir seferde aÄızlarından, burunlarından çok fazla virüs çıkarıyorlar. Ãksürükte, hapÅırıkta o damlacıkları çok daha uzun mesafeye gönderebiliyorlar. Virüsü çok daha uzun süre yayabiliyorlar. Normal bir kiÅi 2 hafta yayıyorsa bunlar daha uzun süre yayıyorlar. Bunlar belli meslekler içinde olduÄu zaman risk oluÅturduÄunu bildiÄimiz için o meslekleri tarayarak pozitif olanları izole edebiliriz” diye konuÅtu.
‘EKSTRA BÄ°R ÅEYLER YAPMAK LAZIM’
Prof. Dr. Ceyhan, vakaları düÅürmek için bazı önlemlerin alınması gerektiÄine dikkat çekerek, Åunları kaydetti:
“AnlaÅılan o ki ekstra bir Åeyler yapmak lazım. Sokak yasakları ya da iÅ yerlerinin kapatılması gibi önlemlerle olmaz. Yeniden ekonomiyi durduramazsınız, sosyal hayatı ortadan kaldıramazsınız. Bunlar devam ederken yapılabilecek bazı Åeyler var. Bunların baÅında toplanmalara sayı kısıtlaması getirilmesi geliyor. ÃrneÄin akraba, arkadaÅ toplantılarına 10 kiÅi sınırlaması olabilir. Taziye evlerine denir ki ‘bir anda en fazla 15 kiÅi olacak, onlar çıkınca belli yerler dezenfekte edilecek, sonra 15 kiÅi alınacak’ gibi. Ya da ‘askere uÄurlama töreninde en fazla 20 kiÅi olabilir’ diye. Ãünkü biz bunların acısını çok çekiyoruz. Bir taziye evinden 200 vaka çıkıyor, bir askere uÄurlama töreninde 50-60 vaka çıkıyor, bir niÅan yemeÄinden 100 vaka çıkıyor.”
‘ANADOLU’YA GÄ°DECEKLERE TEST YAPILABÄ°LÄ°R’
Prof. Dr. Ceyhan, Anadolu’da özellikle vaka artıÅına neden olan en önemli faktörlerden birinin de koronavirüsün yoÄun görüldüÄü illerden daha düÅük bölgelere gidenler olduÄunu belirtti. Ceyhan, “Bu illerden o illere giden kiÅilere gitmeden önceki hafta içinde bir test yapılabilir ve negatifse gitmelerine izin verilebilir. Bir de 65 yaÅ ve üzerini mümkün olduÄu kadar korumak lazım; ama onları kısıtlayarak deÄil. Güvenli alanlar tespit edilmeli. Bunu bazen yanlıŠanlıyorlar, ‘oraya gidebilir, buraya gidemez’ deÄil. Bakın ‘bu semtte Åu parklar, Åu sahil alanları sizin için güvenli’ dersiniz. Bu insanlar tedbirlere uyuyorlar; uymayan, onlara yaklaÅan gençler” dedi.
VÄ°DEO: BÄ°LÄ°M KURULU ÃYESÄ°’NDEN ‘YENÄ° VÄ°RÃS’ YORUMU
Devamı: ‘Vakalardaki azalıÅın durmasında süper bulaÅtırıcılar rol oynuyor’
Kaynak: NTV