Farenjit, halk arasında en çok görülen ve boÄaz aÄrısı olarak bilinen, boÄaz kısmının iltihaplanmasına verilen isimdir. Farenjit hastalıÄı sıklıkla kıŠmevsimi ile birlikte kendini gösterir ve kiÅilerde ateÅ, halsizlik, boÄaz aÄrısı ve yanması gibi Åikayetlere yol açar. Peki farenjit neden olur ve nasıl tedavi edilir?
Toplumda sık rastlanan bir hastalık olan farenjit, yutakta oluÅan enfeksiyon sonucu yutaÄın iltihaplanmasıdır. BaÅlıca ateÅ, boÄaz aÄrısı, halsizlik gibi semptomlarla kendini gösteren bu hastalık virüs ya da bakteri kaynaklı olabileceÄinden, bu hastalıÄın bulaÅıcı olduÄu söylenebilir. Grip benzeri diÄer viral hastalıklarda olduÄu gibi soÄuÄa baÄlı olarak vücut direncinin düÅmesiyle kıŠaylarında görülme sıklıÄı artar. TeÅhisi zor olmayan bu hastalıÄın tedavisi de zor deÄildir.
BoÄaz bölgesi veya yutak bölgesinin tahriÅ olmasıyla rahatsızlık yaratan farenjit, akut ve kronik farenjit olarak olmak üzere iki gruba ayrılır. Akut farenjitte boÄazda yanma, aÄrı ve ateÅ meydana gelirken, kronik farenjitte ise daha çok kuru öksürük, gıcık ve boÄazda takılma hissi gibi Åikayetler görülmektedir. Akut farenjit boÄazda kızarıklık, yutkunma güçlüÄü ve hastanın ateÅinin olması birkaç gün boyunca yemek yerken zorlanma gibi durumlara neden oluyor. Kronik farenjit ise daha çok boÄaz bölgesinde tahriÅ sonrası görülen bir hastalıktır. Hastanın yaÅam tarzı ve alıÅkanları, reflü ve burun hastalıkları sonucu meydana gelebilir.
Kronik farenjit;
BoÄazın tahriÅ olması sonucu ortaya çıkar. BoÄazın sürekli olarak tahriÅ olması bu durumun uzun süre devam etmesine sebep olur. Ãzellikle burun kemiÄi eÄriliÄi gibi burunda meydana gelen hastalıklar sonucu kiÅi aÄızdan nefes alıp vermeye baÅlar ve bu durum da uzun sürede boÄaz kuruluÄuna neden olur. Bunun dıÅında kronik farenjite neden olabilecek durumlar; ⢠ÃÄretmenlik gibi çok konuÅmayı gerektiren meslek sahibi olmak ⢠Yeterli sıvı alınmaması ⢠AÅırı sıcak veya soÄuk besin tüketilmesi ⢠Sigara kullanılması ⢠Acı baharatlar tüketilmesi ⢠Saman nezlesi ⢠Allerjiler ⢠Mideden asit gelmesi (reflü) ⢠Burunda alerji, sinüzit veya geniz etinde ÅiÅmeye sebep olan hastalıklar neden olabilmektedir. Akut farenjit;Â
Akut farenjite neden olan en yaygın sebepler arasında virüsler yer almaktadır. Farenjit, soÄuk algınlıÄı gibi durumlarda enfeksiyonla birlikte görülebilir. SoÄuk ortamlarda bulunmak, hasta kiÅilerle aynı ortamlarda bulunmak da akut farenjite neden olabilir. Bunun yanı sıra, kuru hava, kısa süreli kimyasal maruziyetleri gibi durumlar da akut farenjit nedeni olarak sayılabilmektedir.
FARENJÄ°T BELÄ°RTÄ°LERÄ° NELERDÄ°R?
Farenjitte kuluçka süresi tipik olarak 2-5 gündür. Farenjite eÅlik eden semptomlar farenjite neden olan duruma baÄlı olarak deÄiÅir. Farenjitin belirtileri genel olarak Åunlardır: -BoÄaz aÄrısı
-Burun akıntısı
-BaÅ aÄrısı
-Ãksürük
-Yorgunluk hissi
-Vücut aÄrıları
-Yüksek ateÅ (SoÄuk algınlıÄında düÅük dereceli ateÅ ve griple birlikte yüksek dereceli ateÅ)
BoÄaz aÄrısına ek olarak, mononükleoz semptomlar ise Åunları içerir: -ÅiÅmiÅ lenf düÄümleri
-Åiddetli yorgunluk
-AteÅ
-Kas aÄrıları
-Genel halsizlik
-Ä°Åtah kaybı
BoÄazda iltihap ve aÄrıya neden olan bakteriyel bir enfeksiyon olan farenjit türlerinden strep boÄaz da Åu durumlara neden olabilir: -Yutma güçlüÄü
-Beyaz veya gri lekeli boÄaz
-ÅiÅmiÅ lenf düÄümleri
-AteÅ, titreme
-Ä°Åtah kaybı
-Mide bulantısı
-AÄızda alıÅılmadık bir tat
-Genel olarak halsizlik hali
FARENJÄ°T NASIL TEDAVÄ° EDÄ°LÄ°R?
Farenjit tedavisi için kiÅinin kendi uygulayabileceÄi basit destekleyici yöntemler olduÄu gibi doktorun önerdiÄi tedavinin de aksatılmadan uygulanması gerekir. Farenjit tedavisinde öncelikle hastalıÄın kaynaÄı tespit edilmelidir. Hastalık viral kaynaklıysa semptomlara yönelik (örneÄin boÄaz aÄrısı varsa aÄrı kesici ilaç verilmesi gibi) bir tedavi uygulanırken, bakteri kaynaklıysa antibiyotik tedavisi uygulanabilir. Ayrıca, kiÅisel ve çevresel nedenlerle ortaya çıkan durumlarda, bu nedenin ortadan kaldırılması tedavideki ilk aÅama olmalıdır. Bütün bunların yanında genel olarak hastaların tedaviye destek olmak için dikkat etmesi gereken bazı hususlar bulunmaktadır. Sıvı tüketim miktarını artırmak boÄazı nemli tutacaÄından hastada rahatlama saÄlar. Ãzellikle kronik farenjitin yaÅam tarzından kaynaklandıÄı düÅünüldüÄünden, sigara içmek gibi boÄaza zarar veren alıÅkanlıkların tamamen bırakılması ve yeme-içme alıÅkanlıklarının gözden geçirilmesi gerekir. Kronik farenjitin alerjen ya da boÄaz saÄlıÄı için uygun olmayan ortamda sürekli bulunmak gibi nedenlerden kaynaklandıÄı tespit edilirse, bunların da ortadan kaldırılması gerekir. ÃÄretmenlik gibi sürekli konuÅması gereken bir mesleÄe sahip olanların bundan kaynaklanan kronik farenjiti varsa, boÄazı tahriÅ etmeyecek Åekilde konuÅmaları, baÄırarak konuÅmaktan kaçınmaları, konuÅmalarına sık sık ara vermeleri ve konuÅurken arada su içmeleri boÄazı rahatlatmak için yapılabilecekler arasında yer alır. YaÅam tarzında yapılacak bu gibi deÄiÅiklikler kiÅinin hem saÄlıÄı hem de yaÅam kalitesi açısından büyük faydalar saÄlayacaktır.
FARENJÄ°TE NE Ä°YÄ° GELÄ°R?
 Faranjite iyi gelen doÄal yöntemlerden de yararlanmak mümkündür. Farenjite Åunlar iyi gelir: Adaçayı / ekinezya 2009’da yapılan bir araÅtırma, ekinezya / adaçayının boÄaz aÄrısını ve kaÅınmayı hafifletmek için klorheksidin / lidokain kullanan bir sprey kadar etkili olduÄunu göstermiÅtir. Adaçayı antibakteriyel ve antiseptiktir. Ekinezya da baÄıÅıklık güçlendirici etkilere sahip olabilir. Ada çayını gargara Åeklinde yapabilir ve o Åekilde tüketebilirsiniz. Ada çayı, farenjitin neden olduÄu boÄaz iltihabına da iyi gelir. Yine limon suyu ve demlenmiÅ ada çayı ile gargara yapmak da farenjite iyi gelebilmektedir. ÃiÄ sarımsak SarımsaÄın antiseptik özellikleri vardır. Bakteriyel bir enfeksiyona yardımcı olabilir ve farenjitin yol açtıÄı boÄaz aÄrısını hafifletmeye katkı saÄlar. ÃiÄ sarımsak ezildiÄinde; antibakteriyel, antifungal ve antiviral özelliklere sahip allisin adlı bir bileÅik açıÄa çıkarır. BoÄaz aÄrısı için sarımsak kullanmanın en iyi yolu, çiÄ Åekilde çiÄnemek veya bir dilim alıp 15 dakika boyunca emmektir. ÃiÄ sarımsaÄı daha kolay yutmak için rendeleyebilir, üzerine bal veya zeytinyaÄı ekleyebilirsiniz. Nane Birçok faydası bulunan nane, çiÄnendiÄi takdirde faranjit hastalıÄına da iyi gelmektedir. Nane, boÄaz aÄrısını yatıÅtırabilir ve kuru öksürüÄü hafifletebilir. Nane, demlenerek çay Åeklinde içilebilir.
FARENJÄ°T EN FAZLA KAÃ GÃN SÃRER?
Faranjitin sebep olduÄu nedeni bulup tedaviyi ona göre sürdürmek önemlidir. Birçok kiÅide bu hastalık 3-7 gün arasında kendiliÄinden iyileÅmektedir.
FARENJÄ°T EN KISA SÃREDE NASIL GEÃER?
Faranjitin en kısa sürede geçmesini istiyorsanız bol bol dinlenmeniz gerekmektedir. Aynı zamanda bol su içmek, tuzlu su ile gargara yapmak, boÄazı rahatlatıcı gıdalar ve içecekler tüketmek faranjiti en kısa sürede geçirmenize yardımcı olacaktır.
FARENJÄ°T TEDAVÄ° EDÄ°LMEZSE NE OLUR?
Farantjit teÅhisi konulduktan sonra doÄru bir Åekilde tedavi edilmezse, enfeksiyon yayılarak aÅaÄı iner daha ciddi sorunlara yol açabilecek olan larenjite döner. Ä°lerleyen zamanlarda ise akciÄere inebilir ve akciÄer enfeksiyonuna sebep olabilir.
Devamı: Farenjit nasıl geçer? Farenjit belirtileri ve tedavi yöntemleri nelerdir?
Kaynak: NTV