Bilkent Ãniversitesi Ulusal Nanoteknoloji AraÅtırma Merkezi’nde (UNAM) geliÅtirilen yeni “antijen testi” ile pozitif vakalar 10 saniye gibi bir sürede yüzde 99 doÄruluk oranı ile tespit edilebiliyor.
Türkiye’de ilk Covid-19 vakasının görülmesiyle beraber çalıÅmalarına baÅlanan yeni nanoteknoloji tabanlı test kiti Diagnovir, 8 aylık bir emeÄin ürünü yerli bir marka olarak dünya tıbbi cihaz sektörüne kazandırıldı.
Test kiti ve cihazını geliÅtiren ekibin baÅında yer alan UNAM ÃÄretim Ãyesi Dr. Bülend Ortaç, bu yeni ürünün Sanayi ve Teknoloji BakanlıÄı ile TÃBÄ°TAK 6550 Kanunu kapsamında desteklenen UNAM altyapısında gerçekleÅen bir proje olduÄuna iÅaret etti:
“Nisan 2020’de baÅlayan bu projemizde, aÄızdan alınan bir sürüntü ile burada varsa virüs, bir iletim sıvısına aktarıldıktan sonra o sıvıdan çok küçük bir numune ile test kitine yerleÅtiriliyor sonra, antijen testi kiti olduÄu için bu, sıvı içinde bulunan bazı problarla virüsün yüzeyine baÄlanıyor ve gerekli sinyalleri alarak tespiti yapmaya çalıÅıyoruz”.
Yüzde 99 doÄruluk oranına sahip “nanoteknoloji” temelli yeni tanı sistemi, virüsün varlıÄında ıÅıma rengi deÄiÅen, bu sayede yüksek seçicilikte virüs tespiti yapabilen optik temelli bir teÅhis mekanizması ile çalıÅıyor.
AÄız mukozasından alınan örnek, özel bir solüsyonla karıÅtırıldıktan sonra patojen tespit çipi üzerine damlatılıyor, ortamda virüs varsa biyosensör cihazı tarafından floresan sinyali alınarak yüksek doÄrulukta virüs varlıÄı tespit ediliyor.
PCR testindeki gibi aÄız ve burun derin bölgelerinden sürüntü örneÄi almak yerine, aÄız içinden tükürük örneÄi alınmasının da teste pratiklik kazandırdıÄını belirten Dr. Ortaç, hem test kitleri hem de cihaz için Türk Patent Enstitüsü’ne yaptıkları baÅvurudan da olumlu sonuç aldıklarına dikkat çekti.
Cihazın Halk SaÄlıÄı Kurumu ve Türkiye Ä°laç ve TIbbi Cihaz Kurumu (TÄ°TCK) tarafından onaylandıÄını söyleyen Ortaç, “Bilkent Ãniversitesi bünyesinde bir ticari Åirket ile sahada kullanılabilir hale getirdik. Cihaz ve test kitleri pek çok farklı ülkeden hem ticari kuruluÅlar hem toplu etkinlikler için talep etmeye baÅladı. ÃrneÄin bazı spor kulüplerinin yapmıŠolduÄu toplu etkinliklerde kullanılabilecek” dedi.
Diagnovir antijen testi, PCR testlerinden farklı olarak “örnek çoÄaltmaya” deÄil, geliÅmiÅ optik yöntemlerle virüsün varlıÄı ya da yokluÄunun tespitine dayanıyor.
PCR testinin bazen hatalı sonuçlar verebildiÄini hatırlatan Dr. Ortaç, hazırladıkları testte buna benzer sorunların yaÅanmadıÄını ve böylece oluÅabilecek hatalardan kaçındıklarını söyledi:
“PCR testinin çalıÅma mantıÄı, örneÄi alıyorsunuz virüs varsa onun membranını (zarı) parçaladıktan sonra içerdeki genetik yapısını bulup onu çoklamaya (çoÄaltmaya) çalıÅıyorsunuz. Virüsün yüzeyindeki belli noktalara doÄru bir Åekilde baÄlanarak bunu yapıyoruz. Aynı Covid-19 gibi aÄızda olabilecek baÅka virüsleri de kontrol grubunda deniyoruz. Fakat bizim proteinimiz çok spesifik, sadece Kovid-19’a baÄlanabiliyor ve bu Åekilde de ayırt edebiliyoruz”.
YaklaÅık 10 saniyede sonuç veren Diagnovir’in piyasadaki antijen testleri içinde en hızlı sonuç veren test sistemi olduÄunu belirten Dr. Ortaç, kendi geliÅtirdikleri bu testi ilk kez Bilkent Ãniversitesi’nin mezuniyet töreninde kullandıklarını anlattı.
Contemporary Ä°stanbul açılıŠetkinliÄinde de kullanılan testin ardından, pozitif olarak deÄerlendirilen kiÅilerin daha sonraki günlerde PCR testinin pozitif çıktıÄını gördüklerini söyledi.
Ortaç, Diagnovir’in virüs varlıÄını PCR’dan daha önce tespit edebildiÄini ve Åu an bu hızın bir rekor olduÄunu söyledi.
Devamı: 10 saniyede sonuç veren yerli Covid-19 testi geliÅtirildi
Kaynak: NTV