Çin’de yapılan yeni bir araştırmaya göre, Zika ve dang humması virüsleri, enfekte ettikleri insan ve hayvanların kokusunu değiştiriyor. Bilim insanlarına göre bu durum onları sivrisinekler için daha çekici hale getiriyor. Ardından, virüslerin bir sonraki kurbana taşınması kolaylaşıyor. Bununla birlikte her yıl, yaklaşık 40 bin kişi şiddetli dang humması nedeniyle hayatını kaybediyor.
Çin Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi ve Tsinghua Üniversitesi’nden bilim insanları, Zika ve dang hummasına neden olan virüslerin, ev sahiplerinin vücut kokusunu kendi avantajlarına göre ele geçirebileceğini açıkladı.Cell dergisinde yayımlanan çalışmanın yazarları, her iki virüsün de farelerin ve insanların kokularını değiştirerek hayvanları aç sivrisinekler için daha iştah açıcı hale getirdiğini söyledi.Tsinghua Üniversitesi’nde mikrobiyolog olan çalışmanın yazarı Gong Cheng, bu taktiğin virüslerin yeni hedeflere yolculuk yapmasına yardımcı olabileceğini belirterek, “Virüslerin kokuyu ele geçirmesine yönelik teknikler, yalnızca Zika ve dang hummasını değil, aynı zamanda sivrisinek kaynaklı diğer hastalıkları da kontrol etmeye yardımcı olabilir” diye konuştu.Diğer taraftan, Zika ve dang virüslerinin sivrisineklerin dikkatini çekmenin yollarını geliştirip geliştirmediğini görmek için Cheng ve meslektaşları fareleri enfekte etti. Daha sonra, enfekte ve sağlıklı fareleri ayrı bölmelere yerleştirdi. Ardından fareler sivrisineklerin bulunduğu odalara bırakıldı Sivrisineklerin yaklaşık yüzde 65-70’i, enfekte farelerle doğru hareket etti.Zika ile dang hummalı ve sağlıklı farelerden gelen havanın kimyasal analizi, enfekte olmuş farelerin, asetofenon adı verilen havada taşınan bir molekül de dahil olmak üzere kokulu bileşikler yaydığını ortaya çıkardı.Araştırmacılar, Zika veya dang humması ile enfekte olmuş farelerin, sağlıklı farelere göre on kat daha fazla asetofenon ürettiğini buldular. Ardından bu madde gönüllü insanların ellerine sürüldü. İnsanlara asetofenon sürmek, sivrisineklerin kokuya çekildiğini ortaya çıkardı.Çalışmanın yazarları, ayrıca dang humması olan insanlardan koltuk altı sürüntüleri aldı ve insanların virüsle enfekte olduklarında, olmadıkları zamana göre daha fazla asetofenon ürettiğini buldu
Diğer taraftan bilim insanları asetofenon üreten bakterilerin ciltte doğal olarak çoğaldığını söyledi. Ancak, uzmanlar bu bakterilerin sayılarının genellikle cilt hücreleri tarafından salgılanan bir antimikrobiyal protein tarafından kontrol altında tutulduğunu söyledi.
Bununla birlikte, ekibin çalışmaları, farelerde dang humması veya Zika olduğunda bu proteini yapmaktan sorumlu genin daha az aktif olduğunu ortaya koydu.Gong Cheng, “Bulgularımız dang ve Zika virüslerinin, yayılmalarına yardımcı olmak için asetofenonu silah haline getirdiğini gösteriyor” dedi. Çalışmanın yazarları, enfekte olmuş farelere A vitamini vermenin, hayvanların salgıladığı asetofenon miktarını düşürmeye yardımcı olduğunu ve potansiyel olarak her iki hastalığın yayılmasını kontrol etmek için kullanabileceğini bildirdi.Bilim insanları, hastalığın endemik olduğu Malezya’da dang hummasının bulaşmasını azaltmak için A vitamini kullanımını test etmeyi planladıklarını duyurdu.
ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri’nden (CDC) yapılan açıklamaya göre, dünya nüfusunun neredeyse yarısı ( yaklaşık 4 milyar insan) dang humması riski olan bölgelerde yaşıyor. Her yıl 400 milyona kadar insan dang hummasına yakalanıyor. Yaklaşık 100 milyon insan enfeksiyondan hastalanıyor ve 40 bin kişi şiddetli dang hummasından ölüyor.
