Geniş bir bilgi birikimi gerektiren tıp eğitiminde kullanılan ‘Anlatım Yöntemi’ son yıllarda öğrenci sayısı iyice artan tıp fakültelerinde sıklıkla başvurulan bir teknik. Ancak bu tekniğin eğitici tarafından bilgilerin tekrarlandığı öğrencinin dinlediği sunumlar şeklinde uygulanması, yöntemi sıkıcı hale getiriyor ve verimsizleştiriyor. Peki bu yöntemi etkili hale getirmek mümkün mü?
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıp Eğitimi Anabilim Dalı’ndan Doç.Dr.Sevgi Turan’ın, Türkiye Klinikleri ‘Tıp Eğitimi’ dergisinin 2016 yılından yayımlanan ilk sayısında yer alan ‘’Anlamlı Öğrenmeyi Sağlayacak Şekilde Ders Planlamak ve Anlatmak’’ başlıklı makalesinde, öğrenmeye rehberlik etmede anlamlı öğrenme çerçevesi ile dersin nasıl yapılandırılabileceği anlatılıyor.
Öğrenme ile ilgili anlayış değişti
Araştırmasında, öğrenme ile ilgili anlayışın değişmesi sonucunda; öğrenme ortamı, öğrenme-öğretme tekniği, ölçme-değerlendirme ve öğrenci-öğretmen rollerinin değiştiğini ifade eden Turan, ‘’Öğretimde temel amaç öğrenenlerin ezberlemeleri yerine anlayarak öğrenmelerini sağlamaktır. Anlamlı bir öğrenmenin gerçekleşebilmesi için eğitici, öğrenenlerin bilgiyi işleyebilmeleri için rehberlik etmeli, öğrenen ise kendi öğrenmelerinin sorumluluğunu alarak yöneten, araştırmacı ve problem çözücü roller üstlenmelidir.’’ ifadelerine yer veriyor.
Anlamlı öğrenmeyi sağlamak için dersin, öğrenmeyi açıklayan kuramların ışığında, öğrenenlerin sınırlılıklarının farkında olarak yapılandırılması gerektiğinin altını çizen Turan,
‘’Açık bir biçimde planlanmış, ulaşmak istediği amaçları belli, kuram ve uygulama arasında kurulacak bağlantıların tanımlandığı, açık iletişim kurulan ve öğrencilerin izlendiği iyi yapılandırılmış bir ders bu derse katılanlar için öğrenme fırsatlarını artıracaktır.’’ açıklamasında bulunuyor.
‘’Dersin içeriğine dair istekleri alın’’
Bir dersi planlamak için yapılması gerekenlere değinen Turan, dersin hedeflerini belirleyecek açık bir ders özetinin öğrencilere sunulmasını ve öğrenenlerin dersin içeriğine dair isteklerinin sorgulanması gerektiğini ifade ediyor.
Öğrencilerin bilgi, beceri ve tutum hedeflerinin belirlenmesi gerektiğini dile getiren Turan, ‘’Bilgi düzeyi hedefleri sadece hatırlama değil en az kavramayı sağlayacak düzeyde olmalıdır. Beceriye yönelik hedeflerin bu yöntemle kazanılamayacağını ancak beceri basamakları, yöntem, işlemlere ait bilgilerin kazanılabileceğini, uygulama için farklı yöntem ve etkinliklere ihtiyaç olduğunu unutmayın.’’ diyor.
‘’Öğrencilerin etkin katılımı sağlanmalı’’
Dersin hedeflenen başarıya ulaşması için öğrenenlerin aktif olarak derse katılmalarının önemine değinen Turan, ‘’Bunun için öğrenenlerin etkin katılımını sağlayacak etkinlikler üzerine düşünerek dikkatli bir plan hazırlayın. Bu amaçla geliştirilmiş çok sayıda öğretim yöntem ve tekniğini var. Problem çözme, küçük grup tartışması, karşılıklı öğretim, beyin fırtınası, mini değerlendirme gibi eğitim kitapları bu konuda sizlere yardımcı olabilir.’’ ifadelerine yer veriyor.
‘’Zamanı iyi planlayın’’
Anlatım yönteminin eğiticinin ders boyunca konuştuğu bir yöntem olmadığını belirten Turan, olguları, ilkeleri ve örnekleri paylaştıktan sonra öğrenenlere öğrendikleri bilgileri bilişsel olarak işleyebileceği zamanın verilmesi gerektiğinin altını çiziyor.
Zaman planlamasında, dersin girişi ve sonuç bölümleri için de zaman ayrılması gerektiğe dikkat çeken Turan, slayt, kağıt bazlı olgular, film, gerçek ya da rol yapan hastalar gibi ders araçlarının, anlamlı öğrenmeyi sağlayacak şekilde oluşturulması gerektiğini vurguluyor.
Ders notlarının öğrencilerle paylaşılması gerekliliğine ve dersin etkinliğinin ölçülmesinin önemine değinen Turan, bir dersi ilk defa işleyecek veya yeterli deneyimi olmayan kişilere de
zamanlama, etkinliklerin uygulanması ve araçlar için ön bir deneme yapmalarını öneriyor.
Kaynak: http://www.medimagazin.com.tr/hekim/tip-egitimi-tus/tr-tip-egitiminde-dersler-daha-iyi-nasil-anlatilir-2-22-73284.html
